thema

Nieuwe economieën

Het snelle tempo waarmee economische crises elkaar opvolgen, toont dat het economische systeem inherente gebreken heeft. Tegelijkertijd bieden deze crises mogelijkheden voor het versnellen van systemische veranderingen. DRIFT identificeert de voorwaarden en business modellen die de potentie hebben om transities een impuls te geven.
 
new-economies-by-giorgia-silvestri-8
 
In het dominante economische paradigma is de onzichtbare hand of zelfregulatie van de markt leidend. Individuen worden gezien als rationale wezens die handelen op basis van eigenbelang en daardoor met de juiste prikkels van de markt gestuurd kunnen worden. Het steeds opnieuw uitbreken van economische crises is echter een aanwijzing voor de persistente onduurzaamheid van het huidige economische systeem en onthult de inherente gebreken. De laatste crisis liet zien hoe financiële onderdelen van het mondiale economische systeem de samenleving als geheel beïnvloeden: van internationale banken en nationale overheden tot private ondernemingen en huiseigenaren. Verandering is onvermijdelijk. In reactie op het haperende huidige systeem en in de zoektocht naar alternatieven dragen duurzaamheidsentrepreneurs, -netwerken en -initiatieven dragen nieuwe business modellen aan – en bouwen nieuwe economieën.
 
DRIFT gelooft dat het verbeelden van alternatieven voor het economische systeem en transformatieve business modellen van essentieel belang is om duurzaamheidstransities te versnellen. De New Economy is de overkoepelende term die nieuwe, alternatieve en deels overlappende visies op het economische systeem samenbrengt. De Green Economy, de Solidarity Economy en de Gift Economy: al deze alternatieven omvatten nieuwe of hernieuwde praktijken, rollen en narratieven van verandering.
 
Nieuwe complementaire muntsoorten, alternatieve platformen voor uitwisseling of corporatieve organisatiestructuren zijn voorbeelden van initiatieven en netwerken die de organisatie van het economisch systeem transformeren. Dit doen zij door relaties, gedrag, diensten en producten te verbeelden of te ontwikkelen die afwijken van de status quo.
 
Niettemin heeft elke innovatief idee naast een overtuigend verhaal ook een concreet plan nodig om de potentiele bijdrage aan duurzaamheidstransities te verwezenlijken. Business modellen spelen hierin een sleutelrol: deze modellen verbinden een organisatie met haar context en middelen, vaardigheden en activiteiten. Innovatieve business modellen kunnen als katalysator voor systemische verandering dienen, door duurzaamheids-entrepreneurs en netwerken in de gelegenheid te stellen de markt waarin zij actief zijn te transformeren of nieuwe markten te creëren. Weg met business as usual: voor de nieuwe generatie entrepreneurs is sociale en ecologische waarde belangrijker dan financiële waarde – en een brede oriëntatie op waarden biedt ons de mogelijkheid om de breedte en diepte van de impact van deze actoren en netwerken te doorgronden.
 
In een reactie op de crisis richt het huidige dominante regime zich erop het oude evenwicht te herstellen. Bij DRIFT zien we de economische crisis als een versnellingsmechanisme in een proces van fundamentele systemische verandering. Door de Transitie Management-benadering te incorporeren in ons onderzoek en onze praktijk, richten we ons op het identificeren en ondersteunen van de omstandigheden waaronder reeds onstabiele regimes verder af worden gebroken en opkomende duurzaamheidstransities worden versnellen. Het concept van business modellen kan een sterk instrument zijn om duurzaamheidstransities te begrijpen en om versnellingsmechanismen te identificeren. Never waste a good crisis, luidt het spreekwoord; daarom grijpen wij deze crisis met al onze ervaring en expertise aan om de transitie richting de duurzame samenleving te versnellen

 
DRIFT Team
Antonia Proka, Flor Avelino, Roel van Raak