publicatie

Ongelijkheid in perinatale gezondheid: determinanten en een cross-sectorale aanpak

Datum 23 okt, 2024

Klein wonder, grote ongelijkheid. Voor haar promotieonderzoek bestudeerde Leonie Daalderop welke factoren bijdragen aan ongelijkheid bij geboorte en beschrijft ze een aanpak om deze ongelijkheid aan te pakken.

In de periode voor, tijdens en na de zwangerschap wordt de basis gelegd voor een gezond leven op lichamelijk, mentaal en sociaal-emotioneel vlak. Een kind met een gezonde en kansrijke start bij de geboorte heeft niet alleen meer kansen op een goede gezondheid gedurende het leven, maar ook op optimale deelname in de samenleving. Helaas zijn de kansen op een gezonde en kansrijke start bij geboorte ongelijk verdeeld.

Ongelijkheid in gezondheidsuitkomsten bij geboorte wordt veroorzaakt door complexe interacties tussen medische en niet-medische risicofactoren die verband houden met de sociaaleconomische status van een zwangere vrouw. Vrouwen met een lage sociaaleconomische status hebben een bovengemiddeld hoog risico op negatieve zwangerschapsuitkomsten.

Leonie’s onderzoek laat zien dat vrouwen met een lage sociaaleconomische status vaker psychische klachten ervaren tijdens de zwangerschap wat hun risico op negatieve zwangerschapsuitkomsten verder vergroot. Het is belangrijk om deze kwetsbare groep tijdig te signaleren en toe te leiden naar de juiste zorg voor, tijdens en na de zwangerschap.

Het onderzoek naar het gebruik van kraamzorg vond grote verschillen tussen wijken. 20% van de gezinnen neemt minder dan de aanbevolen hoeveelheid van 24 uur kraamzorg af. Vrouwen die minder gebruik maken van kraamzorg hadden vaker een laag inkomen en een migratieachtergrond.

Het aanpakken van deze complexe interacties tussen medische en niet-medische factoren die bijdragen aan ongelijkheid in gezondheid en zorggebruik vraagt om afstemming en samenwerking tussen professionals werkzaam in de geboortezorg en professionals werkzaam voor lokale overheden en het sociale/publieke domein.

Het tweede deel van dit proefschrift beschrijft interventies binnen het landelijke ‘Healthy Pregnancy 4 All’ (HP4All) programma. In het Healthy Pregnancy 4 All-3 (HP4All-3) programma is door middel van actie-onderzoek in zes Nederlandse gemeenten ingezet op het opzetten, bevorderen en versterken van lokale samenwerkingsnetwerken om de zorg voor moeder en kind domeinoverstijgend te coördineren. Naast het opzetten en stimuleren van samenwerkingen heeft het HP4All-3 programma ook bijgedragen aan een groter bewustzijn en een duidelijker begrip van de urgentie van een gezonde en kansrijke start voor ieder kind. Dit draagt bij aan de motivatie van professionals om zich in te zetten voor een gezonde en kansrijke start bij geboorte.