De Fietskoers 2025: fietsend de mobiliteitstransitie in Rotterdam versnellen

De gemeente Rotterdam presenteert vandaag (maandag 18 november 2019) de Fietskoers 2025: het beleidsdocument dat een strategische visie neerzet om de komende jaren van Rotterdam een echte fietsstad te maken. DRIFT-ers Sophie Buchel en Sarah Rach reflecteren in deze blog op het nieuwe beleidsdocument. 
 
Al een aantal jaar maakt Rotterdam voorzichtig stappen richting mobiliteitsbeleid dat meer nadruk legt op fietsen, openbaar vervoer en een prettigere leefomgeving. Met de Fietskoers 2025 zet Rotterdam een beeld van de nabije toekomst neer waarin duurzaam bewegen echt centraal staat. DRIFT heeft in de aanloop naar dit beleidsdocument de gemeente ondersteund bij het ontwikkelen van een visie rondom fietsen, samen met Studio Bereikbaar en Humankind.
 
Fietsen de mobiliteitstransitie versnellen.
Fietskoers 2025 benadert fietsen niet als losstaand thema, maar als een hefboom voor de grotere mobiliteitstransitie in de stad. De veranderingen in hoe we ons door de stad voortbewegen, leiden tot een openbare ruimte waarin het vooral prettig verblijven is. Ondanks de groei in het aantal woningen wordt er meer plaats gemaakt voor groene, autoluwe zones die plek bieden om te wandelen, te fietsen en te ontmoeten. Er wordt een ander stadsbeeld neergezet waarin de dominantie van (stilstaande) auto’s ingewisseld wordt voor deelmobiliteit. Er worden veilige en schone schoolzones gecreëerd. De potentie om hiermee heel Rotterdam te transformeren is met 230 lagere en middelbare scholen enorm. In een groeiend gebied waar 30 km/u de nieuwe norm is, kunnen snelle fietskoeriers en andere elektrische fietsers zich veilig mengen met (duurzame) auto’s, terwijl parkeerplaatsen omgevormd worden tot vrijliggende fietspaden voor langzamere fietsers en grotere wandelpaden.
 

 
 
Bij dit nieuwe stadsbeeld past de fiets als go-to vervoermiddel voor de meeste Rotterdammers: gezond, goedkoop, duurzaam, snel en gemakkelijk. Maar als meer Rotterdammers vaker en verder gaan fietsen, is het wel oppassen dat de fiets niet de huidige rol van de auto vervangt als het gaat om bijvoorbeeld parkeerproblematiek. Nu al is het zoeken naar ruimte voor nieuwe fietsenstallingen en struikel je in de stad over de deelfietsen. Om hierop te anticiperen is het van belang dat de gemeente en partners (vervoerders, werkgevers) zoeken naar innovatieve multi-purpose oplossingen voor het stallen van fietsen – bijvoorbeeld onder de grond, inpandig of boven straatniveau – en die zoveel mogelijk koppelen aan ‘hubs’ waar ook deelmobiliteit en diensten een plek krijgen.
 
Inclusief en aantrekkelijk vervoer.
Om meer mensen op de fiets te krijgen, zullen er grote stappen gemaakt moeten worden om fietsen inclusiever en aantrekkelijker te maken. Er zijn al mooie stappen gemaakt met bijvoorbeeld de Fietsenbank en Fiets Mee!, en in de in Fietskoers 2025 staan allerlei maatregelen voor verdere stimulering. Wel is er een risico dat de focus in de uitvoering vooral komt te liggen op technische ingrepen met daarnaast een versnipperde stimuleringsaanpak. Maar om meer mensen mee te krijgen en het mobiliteitsgeluk dat de gemeente noemt te vergroten, is het volgens ons belangrijk om inclusie daadwerkelijk centraal te zetten in de beleidsaanpak, onder andere door op grote schaal werkgevers, scholen en wijken te betrekken.
 
Tegelijkertijd is fietsen geen one-size-fits-all-oplossing. Rotterdam heeft een rijke diversiteit, die de stad uniek maakt en gekoesterd dient te worden. Iedereen is hier welkom, ongeacht culturele afkomst, inkomen, leeftijd of gezondheid. Binnen zo’n diverse stad zullen er ook altijd mensen zijn die niet kunnen, durven of willen fietsen. Hoewel openbaar vervoer meer energie en geld kost, is het essentieel voor een goed bereikbare, duurzame en gezonde stad, en verdient dus aandacht. Zeker wanneer autorijden binnen de stad minder dominant wordt, zullen er voldoende gedifferentieerde oplossingen moeten blijven bestaan, met bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen en maatwerk waar mogelijk.
 
Een serieuze investering.
Als laatste noot is het belangrijk om het investeren in fietsen serieus te nemen. Er is een grens aan de groei in ruimte en middelen die vrij kan ontstaan voor fietsen. Dit betekent dat er ergens anders ingeleverd moet worden om grote stappen te maken. In de praktijk betekent dit stoppen met subsidiëren van autogebruik en -bezit. De ontzettend grote claim die automobiliteit op de openbare ruimte van Rotterdam legt, terwijl er nu al meer verplaatst wordt met de fiets en het OV, zal flink moeten verminderen. Om de transitie echt te versnellen richting een prettige, veerkrachtige, gezonde stad zijn dit essentiële keuzes. Gezien de opgaven waar Rotterdam de komende decennia voor staat en de verbindende rol die fietsen hierin kan spelen, is deze verschuiving een uiterst logische keuze en hopen we dat de gemeente hier werk van gaat maken, samen met de vele stadmakers die onze stad rijk is.
 
Sophie Buchel & Sarah Rach.
 
Meer lezen.
Lees hier het hele beleidsdocument: de Fietskoers 2025.

Date
november 18, 2019