Doorbraakprojecten dragen bij aan een fundamentele andere manier van denken, organiseren of doen. Dit maakt ze anders dan ‘reguliere’ innovatieprojecten, die ook kunnen bijdragen aan het verbeteren van het bestaande.
Maar hoe kun je doorbraakprojecten eruitpikken en ondersteunen? Daarover schreven wij in opdracht van de Provincie Zuid-Holland dit document.
De provincie Zuid-Holland wil de transitie naar de Circulaire Economie versnellen door het ondersteunen van doorbraakprojecten. Hiervoor richt de provincie zich op projecten die vallen onder vier transitiethema’s (bouw, kunststoffen, groene grondstoffen & voedsel, en maakindustrie). Maar naast deze thematische afbakening heeft de Provincie ook handvatten nodig om doorbraakpotentie te beoordelen vanuit transitieperspectief.
Het team Circulaire Economie van de provincie Zuid-Holland heeft ons daarom gevraagd een raamwerk te ontwikkelen dat gebruikt kan worden om ‘doorbraakprojecten’ te identificeren en ondersteunen met een nieuwe subsidieregeling.
Binnen en buiten transitiewetenschappen zijn er naast doorbraakprojecten veel verschillende woorden voor dergelijke initiatieven, zoals transitie-experimenten, icoonprojecten, of vliegwielprojecten. De gemene deler is dat dit type interventies zich richt op baanbrekende initiatieven op de korte termijn, die in lijn zijn met een ambitieus perspectief voor de lange termijn: de gewenste transitie. Hiermee proberen ze het onmogelijke of ondenkbare mogelijk en tastbaar te maken.
In dit evaluatiekader hebben we gekeken naar doorbraakinitiatieven vanuit een transitieperspectief. Vanuit dit perspectief zijn doorbraken niet (alleen) technologisch, maar gaan zij altijd gepaard met alternatieve manieren van denken, organiseren en doen. Vervolgens hebben we een evaluatiekader gepresenteerd dat potentiële doorbraakprojecten beoordeelt op basis van de volgende drie stappen, te weten
- de radicaliteit van een project
- de verschillende manieren waarop een initiatief impact kan hebben en de beoogde radicaliteit kan nastreven en
- haalbaarheid, waarbij we niet alleen naar de praktische kant (projectplan, team, etc.) maar juist ook naar de interactie met de context hebben gekeken.
