Er is iets fundamenteels, spannends en transformatiefs aan de hand in de samenleving en het beleid. Er ontstaat een nieuw maatschappelijk vooruitgangsperspectief – steeds zichtbaarder en ook steeds meer omstreden – dat direct leidt tot een zeer wezenlijke verschuiving in de rol en werkwijze van ambtenaren van beleid tot uitvoering. Het perspectief van de transformatieve ambtenaar belooft daadwerkelijk een samenleving binnen ecologische en sociale grenzen te (helpen) realiseren.
Overal zien we ambtenaren zoeken naar hun rol ten tijde van transities. Een zoektocht naar wat het betekent om een ‘transformatieve ambtenaar’ te zijn: een nieuwe invulling van het ambtelijk vakmanschap dat regelmatig botst met oude professionele waarden of rolopvattingen.
Het afgelopen jaar hebben we mee mogen zoeken met de ambtenaren van het team van ‘Amsterdam Maakt Ruimte’ van de Gemeente Amsterdam.
In dit essay reflecteren we op de belangrijkste inzichten voor de ambtenaar in tijden van transities die we in samenwerking met deze bevlogen groep hebben opgedaan. Over oude reflexen die het moeilijk maakt om een meer transformatieve rol te pakken, en over manieren om hier mee om te gaan.
Deze thema’s ontstijgen de Amsterdamse context en zijn relevant zijn voor alle ambtenaren die vanuit hun professionele rol bij willen dragen aan een aantal van de grootste maatschappelijke thema’s van deze tijd.