Transitie-initiatieven jagen transformatieve verandering aan, door in beeld te brengen hoe burgers en gemeenschappen op innovatieve wijze duurzaam kunnen leven. Dit gegeven roept een aantal vragen op over de impact van deze initiatieven op de conventionele gang van zaken en over de balans tussen de noodzaak verandering en het streven naar inclusiviteit
Het ARTS (Accelerating and Rescaling Transitions to Sustainability) project doelde te begrijpen op welke manier transitie-initiatieven bijdragen aan de versnelling van duurzaamheidstransities, en te onderzoeken welke voorwaarden de verandering naar een duurzame en fossielvrije samenleving drijven. ARTS droeg bij aan beleid, praktijk en theorie, en creëert mogelijkheden voor sociale innovatie en nieuwe sturingsinstrumenten, door duurzaamheidsinitiatieven in Europese stedelijke regio’s te verbinden en versnellen. Het consortium van ARTS bestaat uit 10 partners in 10 Europese landen.
Lessen voor een bredere transitie
Het onderzoek richtte zich op innovatieve activiteiten en netwerken die de voorziening van voedsel, huisvesting en mobiliteit in de Europese context fundamenteel veranderen. ARTS verkende hoe de lessen uit deze initiatieven op het schaalniveau van de stedelijke regio konden bijdragen aan een bredere transitie naar duurzame Europese samenlevingen.
In het bijzonder had het ARTS-consortium als doel om de hiaten in het onderzoek naar voorwaarden voor het versnellen van transities in de stedelijke context te verkennen en verdiepen, waarbij gekeken werd naar voorwaarden als synergie, diversiteit, snelheid van verandering, inclusie, kennisverspreiding en sociaal leren. Het inter- en transdisciplinaire onderzoek richtte zich op transitie-initiatieven in vijf regio’s in Europese regio’s: Brighton, Budapest, Dresden, Vlaanderen en Stockholm.
Transitie-initiatieven en -domeinen
De onderzochte transitie-initiatieven zetten zich in voor een fossielvrije toekomst en zijn (in beperkte mate) begonnen met het transformeren van structuren, culturen en praktijken in gerelateerde domeinen. In de vijf regio’s waren er verschillende transitie-initiatieven die op de volgende domeinen actief waren: biodiversiteit en ecosysteemdiensten, grondstofbeheer, energiegebruik- en voorziening, leven en bouwen, transitie en mobiliteit.
Het project identificeerde de waarden, voorwaarden en mechanismen voor het versnellen van duurzaamheidstransities, ontwikkelde strategieën om de versnelling te ondersteunen en stimuleerde en evalueerde deze middels dynamische modellen.