De druk op de openbare ruimte in Amsterdam (en elders) is nu al groot is en zal verder toenemen door zowel sociale en ecologische problematiek als door de groei van de stad in termen van mensen en banen. Om die ontwikkeling in goede banen te leiden startte de Gemeente Amsterdam met het transitieprogramma ‘Amsterdam maakt ruimte’. DRIFT sloot aan om mee te denken en te leren.
Op naar een stad vol ruimte
De druk op de openbare ruimte in Amsterdam is zo groot dat de keuzes die doorgaans gemaakt worden op basis van doorstroming, voorspellen, en ‘meer, sneller en groter’ niet langer werken om haar problemen op te lossen. Het transitieprogramma ‘Amsterdam maakt ruimte’ (AMR) schetst daarbij een perspectief van een stad waar er ruimte is voor opgroeien, gezond leven, ontmoeten en verplaatsen binnen de sociale, ecologische en uitvoerbaarheidsgrenzen.
Hoe dit er precies uitziet laat het expliciet vaag, want dit moet samen met de stad worden ontwikkeld en zal per plek in de stad verschillen. Wel zijn er een aantal leidende principes geformuleerd die de deze ontwikkeling vormgeven: sociaal, ecologisch & uitvoerbaar, voorstellingsvermogen en brede welvaart.
De rol van DRIFT
Het afgelopen jaar is het team van AMR hiermee aan de slag gegaan. DRIFT heeft in deze periode mogen meedenken en -leren op het gebied van hun aanpak, rol en ervaringen: via de methode van reflexieve monitoring hebben we van heel nabij in het dagelijkse werk en in meer afstandelijke groepssessies kunnen kijken wat hun inzet en aanpak teweegbrengt, wat we ervan leren, welk handelingsperspectief en actie er voor de ambtenaar ontstaat en wat dit allemaal betekent in het licht van de transitie.
Gaandeweg is ons steeds duidelijker geworden dat AMR meer is dan een poging om vanuit de inrichting van de openbare ruimte aan de mobiliteitstransitie te werken. AMR staat symbool voor een bewuste zoektocht naar de nieuwe rol en werkwijzen van de transformatieve ambtenaar. De ambtenaar die vanuit het publieke belang, de lange termijn en een hoop (praktijk)kennis, werkt aan de institutionele kaders voor een duurzame en rechtvaardige toekomst. Waarbij ook heel bewust aandacht is gemaakt voor het uitfaseren en afbreken van institutionele kaders die het oude vertegenwoordigen en in stand houden.
Omgaan met interne weerstand en barrières
We hebben de voornaamste uitkomsten van dit leerproces samen met het team kunnen samenvatten in dit essay, met vier centrale inzichten die duidelijk maken waar de voornaamste weerstand en barrières zitten in het werken aan de transitie in een ambtelijke organisatie. Daar ligt tegelijk ook de oplossingsrichting, hoe tegenstrijdig dat ook klinkt: in het ontwikkelen van de houding, gedrag, competenties en instrumenten die het mogelijk maken dat ambtenaren omgaan met deze weerstand, barrières kunnen slechten en daarmee de gewenste transitie kunnen vormgeven. Ook namen we deze podcast-aflevering over hoe dit transitieprogramma in gesprek gaat met de stad.
