De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft Julia Wittmayer, hoogleraar aan de Erasmus School of Philosophy en DRIFT-onderzoeker, een prestigieuze Vidi-beurs toegekend van maximaal 850.000 euro.
Julia Wittmayer gaat met deze NWO Vidi-beurs onderzoeken hoe het academisch systeem zelf verandert en ook moet veranderen om een effectievere bijdrage te kunnen leveren aan oplossingen voor intensiverende klimaatverandering, ongelijkheid en polarisatie.
Roep om antwoorden
Klimaatrampen, biodiversiteitscrisis en groeiende onrechtvaardigheid – nu de samenleving steeds vaker geconfronteerd wordt met deze hardnekkige 21e-eeuwse uitdagingen doen overheden, bedrijven en burgers ook vaker een beroep op de academische wereld voor antwoorden. Onderzoek naar zulke vraagstukken vereist dat wetenschappers meer uit hun ivoren toren treden en zowel actiegericht als in-en-met-de-praktijk (transdisciplinair) onderzoek doen.
Maar academische systemen zijn hier nog onvoldoende op ingericht. Gewenste transformatie van de wetenschappelijke wereld loopt vast op de regels en normen rond onderzoeksfinanciering en heersende opvattingen over de rol van onderzoekers en de wetenschap. Met deze toekenning wordt die patstelling nu ook echt serieus genomen van binnenuit het universiteitssysteem.
“Ik ben ontzettend verheugd nu ik me realiseer dat ik als hoogleraar aan een van ‘s lands grootste universiteiten, gesteund door de grootste onderzoeksfinancier, aan de slag kan met hoe de academische wereld zichzelf opnieuw kan uitvinden.“
Julia WittmayerMijlpaal voor filosofische verdieping
De start van het onderzoek ‘Academia in Transition’, mogelijk gemaakt door de NWO-steun, is de eerste grote mijlpaal van Julia Wittmayer sinds haar benoeming tot hoogleraar Transdisciplinariteit en Maatschappelijke Transformaties aan de Erasmus School of Philosophy (ESPhil) in juli 2025. Over het belang hiervan zegt Liesbeth Noordegraaf-Eelens, decaan van ESPhil: “Het onderzoek van Julia Wittmayer is een inspiratiebron voor de wijze waarop een toonaangevend onderzoeker niet alleen de positie van de academische wereld ter discussie durft te stellen, maar ook alternatieven beoogt te formuleren. Ik kijk dan ook vol vertrouwen uit naar de bijdrage van Julia aan het ESPhil onderzoek en onderwijs.”
Binnen de Erasmus School of Philosophy markeert de toekenning voor dit onderzoek van professor Wittmayer een uitbreiding van filosofische verdiepend onderzoek naar maatschappelijke transities. Filosofie biedt immers de ruimte om te onderzoeken welke aannames, waarden en kennispraktijken het wetenschappelijke systeem sturen en legitimeren.
Door de universiteit niet alleen als producent van kennis, maar ook als handelende en verantwoordelijke actor te beschouwen, onderzoekt Julia Wittmayer de ethische, epistemologische en institutionele voorwaarden voor wetenschap in tijden van klimaatcrisis en sociale ongelijkheid. Zo versterkt haar werk de rol van ESPhil als plek waar denken en doen, reflectie en actie, elkaar wederzijds voeden.
Erkenning belang van actie-onderzoek
Er is geen tijd te verliezen voor de kersverse hoogleraar en NWO Vidi-winnaar. Julia Wittmayer combineert haar aanstelling met de rol van senior onderzoeker bij DRIFT (Dutch Research Institute for Transitions). Ze zal de ervaring met actie-onderzoek die ze daar heeft opgebouwd direct kunnen verzilveren. Want met deze subsidie kan ze aan de slag om niet alleen de wetenschappelijke wereld te verleiden vaker samen te werken met maatschappelijke partners aan praktische oplossingen voor urgente problemen, maar ook om samen bestaande instituties die dit belemmeren te transformeren. Dat ligt geheel in lijn met de Erasmus Strategie 2030 om “hedendaagse, complexe uitdagingen te leren begrijpen en met onderwijs, onderzoek en engagement een positieve en duurzame bijdrage te leveren aan de oplossing ervan.”
