Mooi Mooier Middelland

Mooi Mooier Middelland (of MMM) is een experiment waarbij bewoners, ondernemers, professionals, ambtenaren en bestuurders samenwerkten aan het verbeteren van de wijk Middelland in Rotterdam. Maar hoe organiseer je co-creatie op een manier dat zoveel mogelijk bewoners kunnen meepraten en meebeslissen? Dat is iets waar veel gemeenten en gemeenschappen mee worstelen. DRIFT evalueerde dit experiment en deed aanbevelingen.
 
Hoe het allemaal begon 
In 2015 is in de Rotterdamse wijk Middelland een vorm van co-creatie opgestart door geëngageerde bewoners, ondernemers, professionals, ambtenaren en bestuurders. De wijk wil beter en heeft de wens de lokale democratie te vernieuwen.
 
Deze insteek werd al snel omgebogen tot een positieve uitdaging: in plaats van dat de gemeente voorschrijft wat er moet gebeuren, wordt in co-creatie een gewenste verandering in de wijk besproken en in gang gezet – met als heet hangijzer een te besteden budget van minstens 7 miljoen. Mooi, Mooier, Middelland heeft zich rap ontwikkeld als platform van samenwerking waarbij ruim 200 mensen op verschillende wijze betrokken zijn en waarbinnen verschillende werkgroepen zich richten op het verbeteren van de wijk.
 
Wij verzorgden een tussenevaluatie
In 2017 vraagt de gemeente Rotterdam DRIFT een tussentijdse evaluatie uit te voeren naar de ervaringen en impact van het experiment. Onder de gemeente en wijkbewoners spelen een groeiend aantal vragen over de betekenis, vorm en impact van co-creatie. Wat levert deze vorm van samenwerken op qua eigenaarschap, rollen en verantwoordelijkheden van de diverse betrokken? En bereikt Mooi Mooier Middelland dingen die binnen de bestaande structuren, culturen en werkwijzen niet lukken?
 
DRIFT heeft geprobeerd te achterhalen hoe MMM wordt ervaren door (direct) betrokkenen en welke resultaten en impact zijn geboekt. Dit is gedaan aan de hand van interviews, observaties van vergaderingen, sessies en feestelijkheden, en twee reflectiesessies in de wijk.
 
MMM biedt een brede basis – nu het bestuur nog
DRIFT concludeert dat Mooi Mooier Middelland zich vanuit een tamelijk radicale veranderingsgezinde aftrap en concrete doelstellingen heeft ontwikkeld tot een breed en open platform voor Middellanders die wat willen betekenen voor de wijk. Door zich te ontwikkelen tot een vorm van coöperatieve gemeenschapsopbouw heeft het experiment een basis gecreëerd om de volgende stappen te zetten naar democratische actie.
 
De dominante structuur, cultuur en werkwijze van het stedelijke bestuurs- en beleidsregime beperken echter de ruimte die bewoners hebben om zich beleidsvoering eigen te maken en zeggenschap uit te oefenen. Co-creatie is vooralsnog iets is dat ‘in de wijk’ gebeurt. Wanneer de stedelijke processen niet zijn afgestemd op de processen in de wijk, leidt dit meer dan eens tot conflictsituaties die afbreuk doen aan de noties van gelijkwaardigheid en co-creatie.
 
Toch is met het platform een basis gelegd voor een vorm van coöperatieve gemeenschapsopbouw. Om de potentie van een lokaal platform als Mooi Mooier Middelland te benutten is het goed om dit experiment verder door te ontwikkelen. Daarvoor moeten echter ook  aanpassingen worden doorgevoerd in de formele en institutionele context . Een voorwaarde is dat het stedelijk bestuur deze lokale netwerken serieus neemt, naar hen luistert en zich dienstbaar opstelt.
 
Hoe maken we het nu mooi en mooier buiten Middelland?
Het experiment Mooi Mooier Middelland past binnen een breder veranderingsproces binnen de Rotterdamse lokale democratie. Bezuinigingen, de veelgenoemde ‘participatiesamenleving’ – het  stadsbestuur vraagt steeds meer eigen initiatief van haar inwoners. Tegelijkertijd ontstaan meer democratische initiatieven die de gevestigde orde uitdagen.
 
In de laatste jaren is bovendien het dominante machtsblok binnen de stedelijke wijkontwikkeling (bestaande uit de gemeente, woningcorporaties, welzijnsorganisaties en bewonersorganisaties) steeds verder onder druk komen te staan en daardoor ligt het lokale speelveld meer open. Zo bekeken is Mooi Mooier Middelland een interessant democratisch en bestuurlijk experiment ver buiten de grenzen van de wijk.
 
Ook in andere Nederlandse steden zien we deze dynamiek terugkomen in onze onderzoeken (zoals in Tilburg en Den Haag). In samenwerking met bewoners, gemeenten en andere partijen proberen we deze zoektocht naar een democratisering van transities verder vorm te geven. Hieraan meedoen? Neem gerust met ons contact op om hier met ons over te sparren.
 
Lees hier de tussentijdse evaluatie.
 
Duur project
Dit project liep van medio 2015 tot mei 2017.
 
Opdrachtgever
Gemeente Rotterdam/Mooi, Mooier, Middelland
 
DRIFT team
 Frank van Steenbergen, & Karlijn Schipper