(This article and report are only available in Dutch)
De chemische industrie staat voor een ingrijpende transitie. Fossiele koolstof is vandaag de dag nog de dominante grondstof voor chemicaliën, plastics en andere materialen. Maar als we de klimaatdoelen willen halen en écht circulair willen worden, moet dat anders. In opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft DRIFT samen met TAUW en Rebel een verkenning uitgevoerd naar mogelijke paden naar een duurzame, fossielvrije koolstofchemie. Het rapport beschrijft vier scenario’s en de lessen die daaruit te trekken zijn voor beleid en praktijk.
Vier scenario’s voor een fossielvrije chemie
Voor deze verkenning zijn vier toekomstscenario’s ontwikkeld waarin verschillende drijvende krachten leiden tot een duurzame koolstofchemie. Elk scenario heeft zijn eigen dynamiek, tempo en impact op de sector:
- Green Deal on Steroids
In dit scenario stuurt de Europese overheid actief op een snelle transitie richting duurzame koolstofchemie. Door middel van strikte wet- en regelgeving worden bedrijven gedwongen het gebruik van fossiele grondstoffen drastisch te verminderen. Tegelijkertijd worden zij via subsidies en fondsen gestimuleerd om over te schakelen op gerecyclede, biobased en — waar mogelijk — CCU-grondstoffen. Alleen sturen op CO₂-uitstoot is hiervoor niet genoeg. Dit scenario leidt tot de meest vloeiende overgang naar fossielvrij. - Plastic Panic
Hier ontstaat vanuit de samenleving een sterke afkeer van plastics en gevaarlijke chemicaliën. De vraag verschuift naar biobased producten en producten uit gerecycled materiaal. Hoewel de vraag in dit scenario grotendeels maatschappelijk gestuurd is, blijft sturing vanuit de overheid noodzakelijk. Dit scenario leidt tot een forse krimp van de chemische sector. - Geïsoleerd Europa
Een mondiale handelsoorlog dwingt Europa om zich economisch af te schermen en zelfvoorzienend te worden. De focus verschuift naar chemische recycling en het gebruik van biogrondstoffen binnen de grenzen van Europa. Export valt stil en de sector moet zich opnieuw uitvinden. - Big Carbon Tech
In dit scenario zorgt een technologische doorbraak voor een versnelling. Nieuwe technologieën drukken fossiele alternatieven uit de markt. De snelheid waarmee de sector overschakelt naar fossielvrije technologieën hangt af van het vermogen om nieuwe innovaties op tijd te signaleren en op te schalen.
Denk mee over de visie van de overheid
De uitkomsten van dit onderzoek hebben bijgedragen aan de conceptvisie op duurzame koolstof in de chemie die het kabinet onlangs presenteerde. Deze visie ligt nu ter consultatie: iedereen kan reageren en input geven op de plannen voor de verduurzaming van de Nederlandse chemische industrie.
Wil je meedenken over hoe we naar een fossielvrije koolstofchemie kunnen bewegen? Laat dan je mening achter via de internetconsultatie: Overheid.nl | Consultatie Nationale visie op duurzame koolstof in de chemische industrie
